Gıdaların üretim süreci, hammadde aşamasından tüketicinin sofrasına kadar takip edilmesi ve güvenliğinin korunması gereken bir süreçtir. Bu süreçte üretim, depolama ve perakende alanında hizmet veren pek çok sektöre büyük görevler düşmektedir. Bu zincirin bir parçasının eksik çalışması veya hatalı bir uygulama yapması gıda güvenliğini ve dolayısı ile insan sağlığını olumsuz etkilemektedir. Bu zincirin önemli bir halkasını da soğuk zincir lojistiği yapan kurum ve kuruluşlar oluşturmaktadır. Soğuk zincir lojistiği yapan firmaların uyması gereken temel kurallar bulunmaktadır ve bu kurallara uymak zorundadırlar.

Bu durum da gerek taşımacılık gerek depolama ve gerekse de gıdanın izlenebilirliği konusunda daha fazla yatırım gerektirmektedir. Dünyada ve ülkemizde gelişimini hızla arttıran soğuk zincir lojistiğiyönelik bu derlememizde, ülkemizde ve dünyada lojistiğin gelişim süreci, soğuk zincir lojistiğinin önemi, gıdada izlenebilirlik ve bunun sağlanması için gerekli olan yöntem ve uygulamaların yanı sıra ülkemizde ve dünyadaki yasal uygulamalar gibi konulara değinilecektir. Giriş Ülkemizde ve dünyada son yılların en çok tartışılan konularından birisi gıda güvenliğidir. Gıda güvenliği insan gıdası ve hayvan yemi olarak kullanılan her türlü hammadde, yarı mamul ve mamul maddelerin çiftlikte yetiştirilmesi, üretimi, bakımı, hasadı ve depolanması da dahil olmak üzere işleme, paketleme, taşıma, hazırlık, dağıtım ve satış aşamalarını kapsayan tedarik zinciri sürecinde insan sağlığına zararlı olabilecek biyolojik, kimyasal ve fiziksel kökenli tehlike ve zararlıların bulaşmasından korunması için tasarlanan işlemler ve uygulamalardan oluşan bir eylemler bütünüdür. Tarladan sofraya gıda güvenliği denilen bu süreçte depolama, taşıma ve lojistik hizmetler her aşamada karşımıza çıkmaktadır. Gıda sektöründe özellikle çabuk bozulabilir hayvansal gıdaların üretimi, depolanması ve taşınması sürecinde soğuk zincirin önemi büyüktür. Bu tür gıdaların oluşturduğu tehlikeler son otuz yıldır dünyanın ve ülkemizin gündemini sıklıkla meşgul etmektedir. Hayvansal gıdalarda insan sağlığını en çok etkileyen faktörlerden birisi mikrobiyolojik tehlikelerdir. Mikrobiyolojik tehlikelerin kontrol altına alınmasında soğuk zincir lojistiğikoşullarının sağlanması oldukça önemlidir. Soğuk zincir lojistiği , gıda lojistik hizmeti veren firmaların dikkat etmesi gereken en zaruri konulardan birisidir. Bu firmalar soğuk zincirin kırılmaması için soğuk hava depolarında depolama ve frigorifik araçlarla taşıma sağlamaktadır. Soğutmalı araçlarla sıcaklık kontrol altında bulundurulmalı ve sıcaklık kayıtları tutulmalıdır. Çabuk bozulabilir gıda endüstrisinde bu zincirin halkalarının etkin bir şekilde sürdürülmesi gerekir. Zincirin halkalarından birinde meydana gelebilecek bir aksaklık önemli düzeyde ürün kalitesi kaybına neden olabilmektedir. Bu aşamada sıcaklığın ve ürünlerin takibinde izlenebilirliğin önemi de karşımıza çıkmaktadır. Soğuk zincir lojistiği veren firmalar gerek alt yapı koşulları, gerek depolama koşulları ve gerekse de nakliye aşamasında gıdalarda kontaminasyona neden olmayacak altyapı ve filo ağına sahip olmalıdır. Bu kriterlerin sağlanması ve sertifikalandırılması için uluslar arası boyutta çeşitli standartlar yayınlanmış ve uygulamaya konulmuştur.

Soğuk zincir lojistiğinde Avrupa standartlarını yakalamak ve bu sektöre ivme kazandırmak için bu şarttır. Gıda güvenliğinin sağlanmasında zincirin önemli bir payına sahip lojistik firmaları, gıda lojistiği konusunda entegre bir hizmet vermek istiyorsa alt yapı ve taşımacılık ile ilgili koşulları hijyen standartlarına uygun olacak şekilde iyileştirmelidir. Bunu sağlamak için Gıda Güvenliği Kontrol Sistemini kurarak devamlılığını sağlamalıdır.